W jezyku niemieckim występują dwa rodzaje rodzajników: określone i nieokreslone. W tym artykule skupimy się na rodzajnikach określonych.
Rodzajniki określone w języku niemieckim:
|
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga |
Rodzaj męski |
der |
die |
Rodzaj żeński |
die |
Rodzaj nijaki |
das |
Rodzajnika określonego używamy gdy:
- gdy mówimy o konkretnej rzeczy/osobie, którą możemy określić lub która pojawiła się w poprzednim zdaniu:
| Das ist ein Bleistift. Der Bleistift ist kurz. |
To jest długopis. Ten długopis jest krótki. |
Pierwsze zdanie: to jest jakiś długopis. Nie ważne jaki, w tym zdaniu nie ma to żadnego znaczenia. Używamy więc rodzajnika nieokreślonego. W drugim zdaniu precyzujemy naszą wypowiedź i określamy długopis. Ten długopis jest krótki. Dlatego używamy rodzajnika określonego.
| Das Haus ist hoch. |
Dom jest wysoki. |
Właśnie ten konkretny dom jest wysoki.
| Wo ist ein Fernbedienung? Der Fernbedienung liegt auf dem Tisch. |
Gdzie jest pilot? Pilot leży na sole. |
Drugie zdanie: Ten pilot leży na tym stole. Mówimy o konkretnym przedmiocie, którego właśnie poszukujemy. Leży on na tym stole, nie – gdzie indziej.
- Gdy przed rzeczownikiem występuje przymiotnik w stopniu najwyższym, bądź też liczebnik porządkowy:
| Die Meeraugspitze ist der höchste Berg Polens. |
Rysy są najwyższym szczytem Polski. |
| Die Weichsel ist der längste Fluss Polens. |
Wisła jest najdłuższą rzeką Polski. |
| Hier ist die zweite Aufgabe. |
Tu jest drugie zadanie. |
- Przed nazwami rzek, mórz i gór:
| Die Donau ist der längste Fluss in Deutschland. |
Dunaj jest najdłuższą rzeką w Niemczech. |
| Die Zugspitze ist der höchste Berg in Deutschland. |
Zugspitze jest najwyższym szczytem w Niemczech. |
| Die Ostsee ist ein flaches See. |
Bałtyk jest płytkim morzem. |
- Przed nazwami państw w rodzaju męskim i żeńskim, lub w liczbie mnogiej. (większość państw posiada rodzajnik nijaki, tego rodzajnika jednak się nie używa!) Są to następujące państwa:
Rodzaju żeńskiego:
die Ukraine - Ukraina
die Schweiz - Szwajcaria
die Türkei - Turcja
die BRD (Bundesrepublik Deutschland) - RFN
die Slowakei - Słowacja
die Krim – Krym
die Mongolei - Mongolia |
Rodzaju męskiego:
der Irak - Irak
der Sudan – Sudan
der Libanon - Liban |
W liczbie mnogiej:
die USA (die Vereinigten Staaten) - USA
die Niederlande – Holandia |
Przykłady zdań:
| Ich fahre in die Ukraine. |
Jadę na Ukrainę. |
| In der Türkei wohnt meine Freundin. |
W Turcji mieszka moja przyjaciółka. |
| Die Schweiz ist ein sehr schönes Land. |
Szwajcaria jest bardzo ładnym krajem. |
- Gdy przed imieniem, nazwiskiem, nazwą państwa, miasta, części świata występuje przydawka:
| Das historische Warschau ist sehenswert. |
Zabytkowa Warszawa jest godna zobaczenia. |
| Der schöne Frau ging an mir vorbei. |
Piękna kobieta przeszła obok mnie. |
Uwaga! Coraz częściej w języku potocznym używa się rodzajników określonych przed imionami lub nazwiskami, nawet, jeśli nie występuje przed nimi przydawka, np.:
| Der Johannes spielt Volleyball. |
Jan gra w siatkówkę. |
| Die Lisa schläft. |
Eliza śpi. |
- Przed następującymi rzeczownikami, będącymi jedynymi na świecie:
Die Welt - świat
Die Luft - powietrze
Die Sonne - słońce
Der Mond - księżyc |
Kilka przykładów:
| Heute scheint die Sonne. |
Dzisiaj świeci słońce. |
| Ich möchte auf den Mond fliegen. |
Chciałbym polecieć na księżyc. |
| Die Welt ist schön. |
Świat jest piękny. |
