Nauka Jezyka Niemieckiego Online

Czas Przeszły Prosty - Präteritum Imperfekt - w Języku Niemieckim

Präteritum Imperfekt, czyli niemiecki Czas Przeszły Prosty jest tematem tego kursu. Jeżeli jesteś osobą, które uczyła się innych języków obcych np. angielskiego to możesz łatwo odnieść ten czas do tamtejszego Past Simple. Podobnie jak Past Simple, Czas Präteritum przedstawia wydarzenia z przeszłości, nie wiążąc ich z teraźniejszością. Ponadto ze względu iż w jezyku niemieckim nie występują odpowiedniki czasów ciągłych, na Czas Präteritum z angielskiego tłumaczymy również Past Continuous czy zwroty empatyczne: I did play footbal. Czynności wyrażane przezCzas Przeszły Prosty mogą być ukończone bądź nie. Dzięki Präteritum Imperfekt można opowiedzieć, co się wcześniej wydarzyło, co ktoś robił w przeszłości. Ten czas używany jest przede wszystkim w opowiadaniach , sprawozdaniach czy też bajkach, tym samym również często w języku pisanym.

Aby zbudować zdanie w Czas Przeszły Prosty wystarczy tylko druga forma czasownika odmieniona odpowiednio przez osoby. Pamiętając formy prezentowane w tabeli poniżej, wiemy, że druga forma czasownika haben (mieć) brzmi hatte (miałem) a druga forma czasownika sein (być) brzmi war (byłem).


Präteritum czasowników regularnych:

Od czasownika odcinamy końcówkę -en, a następnie dodajemy -t oraz końcówki odmiany czasu teraźniejszego, oprócz trzeciej osoby liczby pojedynczej, która równa się pierwszej osobie.

Uwaga! Do czasowników, których temat kończy się na –t, -d lub –m, -n dodaje się samogłoskę –e przed przedrostkiem –t oraz końcówkami osobowymi

 

fragen (pytać)

warten (czekać)

kaufen (kupować) enden (kończyć się)

ich (ja)

fragte

wartete

kaufte endete

du (ty)

fragtest

wartetest

kauftest endetest

er, sie, es (on,ona,ono)

fragte

wartete

kaufte endete

wir (my)

fragten

warteten

kauften endeten

ihr (wy)

fragtet

wartetet

kauftet endetet

Sie (państwo, pani)

fragten

warteten

kauften endeten

Oto kilka przykładów zastosowań:

- Ich fragte meinen Lehrer um die Hausaufgaben.
(Ja pytałem mojego nauczyciela o zadanie domowe)
- Er wartete auf meine Schwerter vor der Schule. (On czekał na moja siostrę przed szkołą)

Präteritum czasowników nieregularnych

W przypadku czasowników nieregularnych odmienianych w czasie przeszłym prostym mogą występować dwa schematy odmiany:

1. (Występuje rzadziej) czasowniki nieregularne otrzymują przyrostek –t oraz końcówki osobowe czasu teraźniejszego (z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej), przy czym zmienia się temat bezokolicznika.  Do tej grupy należą czasowniki takie jak:

Kennen (znać), Rennen (pędzić), Senden (przesyłać), Nennen (nazywać), Sich wenden (zwracać się), Bringen (przynosić), Wissen (wiedzieć), Denken (myśleć)
ORAZ MODALNE: Können (móc), Dürfen (mieć pozwolenie), Mögen (lubić), Wollen (chcieć), Müssen (musieć), Sollen (mieć powinność).

Tabelka przedstawia odmianę czasowników nieregularnych  czasownika ,,kennen” (znać), ,,rennen” (biegać)oraz czasownika modalnego ,,sollen” (mieć powinność)

 

kennen (znać)

rennen (biegać)

sollen (mieć powinność)

ich (ja)

kannte

rannte

sollte

du (ty)

kanntest

ranntest

solltest

er, sie, es (on,ona,ono)

kannte

rannte

sollte

wir (my)

kanten

rannten

sollten

ihr (wy)

kanntet

ranntet

solltet

Sie (państwo, pani)

kannten

rannten

sollten

Oto kilka przykładów zastosowań:

- Ich kannte den Schauspieler. (Znałem tego aktora)
- Wir sollten die Hausaufgaben machen. (My powinniśmy zrobić to zadanie domowe)

2. czasowniki nieregularne w odmianie mocnej, tworzą Präteritum od tematu, tj. po odrzuceniu końcówki bezokolicznikowej -en, temat ulega zmianie na nieregularny w czasie przeszłym - przez zamianę samogłoski rdzennej (np. e na a), następnie dodaje się końcówki osobowe czasu teraźniejszego z wyjątkiem 1 i 3 osoby l. poj., które nie otrzymują żadnych końcówek.

Tabelka przedstawia odmianę czasownika mocnego fahren (jechać), fliegen (latać), springen (skakać) w Präteritum

 

fahren (jechać)

fliegen (latać) springen (skakać)

ich (ja)

fuhr

flog sprang

du (ty)

fuhrst

flogst sprangst

er, sie, es (on,ona,ono)

fuhr

flog sprang

wir (my)

fuhren

flogen sprangen

ihr (wy)

fuhrt

flogt sprangt

Sie (państwo, pani)

fuhren

flogen sprangen

Uwaga! Zwróć uwagę, ze w 1 (ich) i 3(er, sie, es) osbobie liczby pojedynczej nie dodajemy końcówki.

Oto kilka przykładów zastosowań:

- Er bot mir die Hilfe an. (On zaproponował mi pomoć)
- Er fuhr nach hause. (On pojechał do domu)
- Ich half ihr beim tanzen. (Pomogłam jej w tańczeniu)


Na koniec warto jeszcze przeanalizować odmianę popularnych i często stosowanych czasowników: haben, sein, werden (głównie ze względu na to iż są używane w konstrykcji innych czasów.)

Tabelka przedstawia odmianę czasowników posiłkowych sein (być) i haben (mieć) oraz werden ( stawać się) w czasie Präteritum

 

haben (mieć)

werden (stawać się)

sein (być)

ich (ja)

hatte

wurde

war

du (ty)

hattest

wurdest

warst

er/sie/es (on, ona,ono)

hatte

wurde

war

wir (my)

hatten

wurden

waren

ihr (wy)

hattet

wurdet

wart

Sie (państwo, pani)

hatten

wurden

waren

Dość istotna jest również znajomość odmiany czasowników modalnych stąd przykład Müssen (musieć), Können (móc) i Mögen (lubić) w tabelce poniżej:

 

Müssen (musieć)

Können (móc)

Mögen (lubić)

ich (ja)

musste

konnte

mochte

du (ty)

musstest

konntest

mochtest

er/sie/es (on, ona,ono)

musste

konnte

mochte

wir (my)

mussten

konnten

mochten

ihr (wy)

musstet

konntet

mochtet

Sie (państwo, pani)

mussten

konnten

mochten

Do czasowników mocnych należą:


Infinitiv

3. Person Präsens

1./3. Person Präteritum

3. Person Partizip Perfekt

backen (piec)

bäckt

backte/buk

hat gebacken

befehlen (rozkazywać)

befiehlt

befahl

hat befohlen

beginnen (zaczynać)

beginnt

begann

hat begonnen

beißen (gryźć)

beißt

biss

hat gebissen

beweisen (udowodnić)

beweist

bewies

hat bewiesen

bewegen (poruszać się)

bewegt

bewog

hat bewogen

bewerben sich (ubiegać się)

bewirbt sich

bewarb

hat sich beworben

biegen (wygiąć, skręcić)

biegt

bog

hat/ist gebogen

bieten (oferować)

bietet

bot

hat geboten

binden (wiązać)

bindet

band

hat gebunden

bitten (prosić)

bittet

bat

hat gebeten

bleiben (pozostać)

bleibt

blieb

ist geblieben

braten (piec, smażyć)

brät

briet

hat gebraten

brechen (łamać)

bricht

brach

hat/ist gebrochen

brennen (palić)

brennt

brannte

hat gebrannt

bringen (przynieść)

bringt

brachte

hat gebracht

denken (myśleć)

denkt

dachte

hat gedacht

empfangen (przyjmować)

empfängt

empfing

hat empfangen

empfehlen (polecać)

empfiehlt

empfahl

hat empfohlen

entscheiden (decydować)

entscheidet

entschied

hat entschieden

erschrecken (wystraszyć się)

erschrickt

erschrack

ist erschrocken

essen (jeść)

isst

hat gegessen

fahren (jechać)

fährt

fuhr

ist/hat gefahren

fallen (upadać)

fällt

fiel

ist gefallen

fangen (łapać)

fängt

fing

hat gefangen

finden (znajdować)

findet

fand

hat gefunden

fliegen (latać)

fliegt

flog

ist/hat geflogen

fliehen (uciekać)

flieht

floh

ist geflohen

fließen (płynąć)

fließt

floß

ist geflossen

frieren (marznąć)

friert

fror

ist/hat gefroren

gebären (rodzić)

gebärt/
gebiert

gebar

hat geboren

geben (dawać)

gibt

gab

hat gegeben

gehen (iść)

geht

ging

ist gegangen

gelingen (udać się)

gelingt

gelang

ist gelungen

gelten (mieć ważność, uchodzić)

gilt

galt

hat gegolten

genesen (wyzdrowieć)

genest

genas

ist genesen

genießen (jeść, żażywać)

genießt

genoss

hat genossen

geschehen (zdarzyć się)

geschieht

geschah

ist geschehen

gewinnen (wygrać)

gewinnt

gewann

hat gewonnen

gießen (podlewać)

gießt

goss

hat gegossen

gleichen (z/równać)

gleicht

glich

hat geglichen

greifen (sięgać, chwytać)

greift

griff

hat gegriffen

haben (mieć)

hat

hatte

hat gehabt

halten (trzymać, zatrzymywać)

hält

hielt

hat gehalten

hängen (wisieć)

hängt

hing

hat gehangen

heben (podnosić)

hebt

hob

hat gehoben

heißen (nazywać się)

heißt

hieß

hat geheißen

helfen (pomagać)

hilft

half

hat geholfen

kennen (znać)

kennt

kannte

hat gekannt

klingen (brzmieć)

klingt

klang

hat geklungen

kommen (przychodzić)

kommt

kam

ist gekommen

laden (ładować)

lädt

lud

hat geladen

lassen (kazać, pozwalać, zostawiać)

lässt

ließ

hat gelassen

laufen (biec)

läuft

lief

ist gelaufen

leiden (cierpieć)

leidet

litt

hat gelitten

leihen (pożyczać)

leiht

lieh

hat geliehen

lesen (czytać)

liest

las

hat gelesen

liegen (leżeć)

liegt

lag

hat gelegen

lügen (kłamać)

lügt

log

hat gelogen

messen (mierzyć)

misst

maß

hat gemessen

nehmen (brać)

nimmt

nahm

hat genommen

nennen (nazywać)

nennt

nannte

hat genannt

pfeifen (gwizdać)

pfeift

pfiff

hat gepfiffen

raten (radzić)

rät

riet

hat geraten

reißen (rwać, drzeć)

reißt

riss

hat/ist gerissen

reiten (jeździć konno)

reitet

ritt

ist/hat geritten

rennen (pędzić)

rennt

rannte

ist gerannt

riechen (wąchać, pachnieć)

riecht

roch

hat gerochen

rufen (wołać)

ruft

rief

hat gerufen

schaffen (stworzyć)

schafft

schuf

hat geschaffen

scheinen (wydawać się, świecić)

scheint

schien

hat geschienen

schieben (popychać, przesunąć)

schiebt

schob

hat geschoben

schießen (strzelać)

schießt

schoss

hat geschossen

schlafen (spać)

schläft

schlief

hat geschlafen

schlagen (bić, uderzać)

schlägt

schlug

hat geschlagen

schließen (zamykać)

schließt

schloss

hat geschlossen

schmeißen (wyrzucać)

schmeißt

schmiss

hat geschmissen

schmelzen (topić [się])

schmilzt

schmolz

hat/ist geschmolzen

schneiden (ciąć, kroić)

schneidet

schnitt

hat geschnitten

schreiben (pisać)

schreibt

schrieb

hat geschrieben

schreien (krzyczeć)

schreit

schrie

hat geschrie(e)n

schweigen (milczeć)

schweigt

schwieg

hat geschwiegen

schwimmen (pływać)

schwimmt

schwamm

ist/hat geschwommen

schwören (przysięgać)

schwört

schwor

hat geschworen

sehen (widzieć)

sieht

sah

hat gesehen

sein (być)

ist

war

ist gewesen

senden (wysyłać)

sendet

sandte

hat gesandt

singen (śpiewać)

singt

sang

hat gesungen

sinken (tonąć)

sinkt

sank

ist gesunken

sitzen (siedzieć)

sitzt

saß

hat gesessen

sprechen (rozmawiać, mówić)

spricht

sprach

hat gesprochen

springen (skakać)

springt

sprang

ist gesprungen

stehen (stać)

steht

stand

hat gestanden

stehlen (kraść)

stiehlt

stahl

hat gestohlen

steigen (wspinać się)

steigt

stieg

ist gestiegen

sterben (umierać)

stirbt

starb

ist gestorben

stoßen (popychać)

stößt

stieß

hat/ist gestoßen

streichen (skreślać, malować)

streicht

strich

hat gestrichen

streiten (kłócić się)

streitet

stritt

hat gestritten

tragen (nosić)

trägt

trug

hat getragen

treffen (spotykać się)

trifft

traf

hat getroffen

treiben (uprawiać)

treibt

trieb

hat/ist getrieben

treten (deptać)

tritt

trat

ist/hat getreten

trinken (pić)

trinkt

trank

hat getrunken

tun (czynić)

tut

tat

hat getan

unterbrechen (przerywać)

unterbricht

unterbrach

hat unterbrochen

unterschreiben (podpisywać)

unterschreibt

unterschrieb

hat unterschrieben

verderben (psuć się)

verdirbt

verdarb

ist verdorben

vergessen (zapominać)

vergisst

vergaß

hat vergessen

vergleichen (porównywać)

vergleicht

verglich

hat verglichen

verlieren (tracić, przegrywać)

verliert

verlor

hat verloren

vermeiden (uniknąć)

vermeidet

vermied

hat vermieden

verschwinden (znikać)

verschwindet

verschwand

ist verschwunden

verzeihen (przebaczać)

verzeiht

verzieh

hat verziehen

wachsen (rosnąć)

wächst

wuchs

ist gewachsen

waschen (myć, prać)

wäscht

wusch

hat gewaschen

werben (zjednywać, reklamować)

wirbt

warb

hat geworben

werden (stać się, zostać)

wird

wurde

ist geworden

werfen (rzucać)

wirft

warf

hat geworfen

wiegen (ważyć)

wiegt

wog

hat gewogen

wissen (wiedzieć)

weiß

wusste

hat gewusst

ziehen (ciągnąć)

zieht

zog

hat gezogen

zwingen (zmuszać)

zwingt

zwang

hat gezwungen

W ostatnim przypadku forma imiesłowu jest taka sama dla wszystkich osób, w w/w tabeli czasownik posiłkowy został odmieniony do 3. osoby liczby pojedynczej.








Dołącz do ludzi uczących się słówek efektywniej