Rzeczownik jest częścią mowy, która oznacza istotę żywą, przedmiot, zjawisko lub pojęcie. Rzeczownik w języku niemieckim odmienia się przez rodzaje, liczby oraz przypadki.
Uwaga! Warto zapamiętać, że wszystkie rzeczowniki w języku niemieckim piszemy wielką litera.
przykłady rzeczowników:
|
der Mensch - człowiek |
RODZAJ RZECZOWNIKA
Rzeczowniki w języku niemieckim, podobnie jak w języku polskim, występują w jednym z trzech rodzajów: męskim, żeńskim lub nijakim. W języku niemieckim rodzaj ten rozpoznać można po rodzajniku, jaki występuje przed rzeczownikiem: der, die, das.
|
der |
rodzajnik męski |
|
die |
rodzajnik żeński |
|
das |
rodzajnik nijaki |
Stosowanie rodzajników w języku niemieckim wcale nie musi być takie proste, jakby się to mogło wydawać. Często rodzaj w języku niemieckim nie pokrywa się z jego polskim odpowiednikiem a coś, co wydaje się być na pewno np. rodzaju żeńskiego lub męskiego, w rzeczywistości przyjmuje inny rodzaj. Np.:
|
Rodzaj w języku polskim |
Rodzaj w języku niemieckim |
|
dziewczynka (rodzaj żeński) |
das Mädchen (rodzaj nijaki) |
|
panna (rodzaj żeński) |
das Fräulein (rodzaj nijaki) |
|
kura (rodzaj żeński) |
das Huhn (rodzaj nijaki) |
|
kanapa / sofa (rodzaj żeński) |
das Sofa (rodzaj nijaki) |
|
widelec (rodzaj męski) |
die Gabel (rodzaj żeński) |
|
papuga (rodzaj żeński) |
der Papagei (rodzaj męski) |
|
świat (rodzaj męski) |
die Welt (rodzaj żeński) |
|
kawa (rodzaj żeński) |
der Kaffee (rodzaj męski) |
Przykładów takich można podać bardzo wiele. Dlatego też ucząc się rzeczowników w języku niemieckim najlepiej wyrobić sobie nawyk zapamiętywania ich razem z rodzajnikiem, przez co w przyszłości będzie nam łatwiej posługiwać się bezbłędnie tym językiem.
Poprawne używanie rodzajników pozwoli nam uniknąć nieporozumień, jakie mogą przysporzyć wyrazy brzmiące jednakowo, różniące się jednak rodzajnikiem i ładunkiem znaczeniowym. Np.:
|
Der Tor - prostak, głupiec |
Das Tor - brama |
|
Der Junge - chłopiec |
Das Junge - młode (np. pisklę) |
|
Der Band - tom |
Das Band - wstążka, taśma |
Poniżej chciałabym zaprezentować kilka zasad, które tyczą się przyporządkowywania rodzaju do rzeczowników, moim zdaniem mogą sie one wydawać nieco zagmatwane i w codziennym użyciu raczej praktyczniej korzystać nam będzie z wieloletniego doświadczania wynikającego z używania danego słowa niżeli z tych zasad. Niemniej jednak warto się z nimi zapoznać i zapamiętać przynajmniej te, które występują najczęściej.
Rodzaj Męski - Maskulinum (m)
|
der Mann - mężczyzna |
|
der Arzt - lekarz |
|
der Montag - poniedziałek |
|
der Januar - styczeń |
|
der Sommer - lato |
|
der Morgen - poranek |
|
der Osten - wschód |
|
der Opel |
|
der Besuch - odwiedziny |
|
Der Dativ - celownik |
|
der Brief - list => die Briefe - listy |
|
-ig |
der Honig - miód |
|
-ing |
der Fasching - karnawał |
|
-ling |
der Schmetterling - motyl |
|
-ich |
der Teppich - dywan |
|
-er |
der Maler - malarz |
|
-en |
der Wagen - samochód |
|
-ist |
Der Polizist - policjant |
|
-or |
der Motor - silnik, motor |
|
-ismus |
der Kapitalismus - kapitalizm |
Rodzaj żeński - Femininum (f)
|
die Mutter - matka |
6 wyjątków:
|
das Mädchen - dziewczynka |
|
die Lehrerin - nauczycielka |
|
die Himbeere - malina |
wyjątki:
|
der Apfel - jabłko |
|
die Weichsel - Wisła |
|
die Eins - jeden |
|
die Tante -ciotka => die Tanten - ciotki |
|
- in |
die Studentin - studentka |
|
-ei |
die Bäckerei - piekarnia |
|
-heit |
die Freiheit - wolność |
|
-keit |
die Möglichkeit |
|
-schaft |
die Freundschaft - przyjaźń |
|
-ung |
die Achtung - uwaga |
*wyjątki: der Papagei - papuga
das Ei - jajko
das Allerei - rozmaitości
|
- a |
Die Aula - aula |
|
- age |
Die Garage - garaż |
|
- ance |
Die Balance - równowaga |
|
- anz |
Die Arroganz - arogancja |
|
- enz |
Die Kompetenz - kompetencja |
|
- ie |
Die Energie - energia |
|
- ik |
Die Mathematik - matematyka |
|
- ion |
Die Station - stacja, przystanek, oddział |
|
- tät |
Die Fakultät - wydział, fakultet |
|
- ur |
Die Literatur - literatura |
Rodzaj nijaki - Neutrum (n)
|
das Kind - dziecko |
|
das Blümlein - kwiatuszek |
|
das schöne Berlin - piękny Berlin |
Wyjątki:
|
die Ukraine |
|
das Zweitel - jedna druga |
|
das Silber - srebro |
wyjątki:
|
der Stahl - stal |
|
das Schreiben - pisanie |
|
das Gebirge - góry |
Wyjątki:
|
|
|
-ment |
Das Instrument - instrument |
|
-um |
Das Museum - muzeum |
|
-in |
Das Benzin - benzyna |