Nauka Jezyka Niemieckiego Online

Rzeczowniki Złożone w Języku Niemieckim

W języku niemieckim występuje duża grupa rzeczowników złożonych. Składają się one z dwóch lub więcej członów - rzeczowników bądź innych części mowy, przy czym ostatni człon musi być zawsze rzeczownikiem. RODZAJ RZECZOWNIKA ZŁOŻONEGO JEST ZAWSZE TAKI SAM, JAK OSTATNIEGO CZŁONU W TYM WYRAZIE:

die Fuß + der Ball → der Fußball

stopa + piłka → piłka nożna

die Bahn + der Hof der Bahnhof

kolej + podwórze/zagroda → dworzec kolejowy

die Reise + die Büro die Reisebüro

podróż + biuro → biuro podróży

der Apfel + der Saft der Apfelsaft

jabłko + sok → sok jabłkowy

die Post + die Karte die Postkarte

poczta + karta → kartka pocztowa

der Brief + die Marke die Briefmarke

list + znaczek/nalepka → znaczek pocztowy / na list

Tłumaczenie rzeczowników złożonych zawsze rozpoczynamy od ostatniego wyrazu (patrz: przykład powyżej). W niektórych przypadkach może się zdarzyć, że rzeczownikowi złożonemu będzie odpowiadał tylko jeden wyraz polski:

die Landkarte → mapa

der Geburtstag → urodziny

 

Wyrazy wchodzące w skład rzeczowników złożonych mogą być połączone bezpośrednio (tak jak w przykładzie pierwszym) lub za pomocą następujących spójników: -s, -n lub –en:

  • -s

der Geburtsort → miejsce urodzenia

der Geburtstag → urodziny

das Arbeitszimmer → gabinet pracy, pracownia

 

  • -n, -en

der Sonnenuntergang → zachód słońca

der Bauernhof → gospodarstwo rolne

das Studentenheim → akademik

Rzeczowniki złożone utworzone są nie tylko z rzeczowników, lecz także z rzeczownika połączonego z: przymiotnikiem, przyimkiem lub czasownikiem. Wyraz składający się z przymiotnika i rzeczownika tłumaczony jest najczęściej od pierwszego członu (przymiotnika), gdyż w tej kolejności czytane są przydawki określające rzeczownik w języku polskim:

neu + das Jahr → das Neujahr

nowy + rok → Nowy Rok

weiß + der Wein der Weißwein

biały + wino → białe wino

schnell + die Bahn → die Schnellbahn

szybki + kolej szybka kolej miejska

groß + die Mutter die Großmutter

duży + mama → babcia

hoch + das Haus → das Hochhaus

wysoki + dom → wieżowiec

Rzeczownikom utworzonym od przyimka i rzeczownika odpowiada najczęściej jeden wyraz polski:

mit + der Arbeiterder Mitarbeiter

„z“ + pracownik → współpracownik (pracownik, który pracuje „z” kimś)

vor + die Namedie Vorname

„przed“ + nazwisko → imię (pojawia się „przed” nazwiskiem)

auf + der Bauder Aufbau

na“ + budowa → budowla

Przy rzeczownikach złożonych z czasownika i rzeczownika najczęściej „ucina się” końcówkę bezokolicznika „n” lub „en”:

bügeln + das Eisendas Bügeleisen

prasować + żelazo żelazko

schreiben + der Tischder Schreibtisch

pisać + stół → biurko

singen + der Vogelder Singvogel

śpiewać + ptak → „ptak śpiewający“

Rzeczowniki złożone składają się również z więcej niż dwóch wyrazów, np.:

rot + der Wein + das Glas → das Rotweinglas (lampka czerwonego wina)

Das Atom + die Kraft + das Werk → das Atomkraftwerk (elektrownia atomowa)

früh + das Jahr + das Müdigkeit das Frühjahrsmüdigkeit (przesilenie wiosenne)

W języku niemieckim można odnaleźć niekiedy prawdziwe „mutanty” słowotwórcze – bardzo długie wyrazy, w których skład wchodzi kilka lub nawet kilkanaście (!) członów. W takim jednym wyrazie umieszczonych jest bardzo wiele informacji. Można by rzec, że jest to ekonomiczny wynalazek Niemców ;), takie długie słowa zajmują w rezultacie o wiele mniej miejsca w tekście, niż po przetłumaczeniu ich na j. polski, a jednocześnie zawierają taką samą liczbę informacji. W języku potocznym nie są one na szczęście zbyt często używane (stanowiłyby niezmierną trudność zarówno do zrozumienia, jak i wymówienia ich), pojawiają się raczej w języku i stylu urzędowym, pisanym - prawniczym, medycznym, w encyklopediach, instrukcjach obsługi, itd. Oto przykład takiego „mutanta”:

 

die Wiederaufbereitungsanlagengegnermassendemonstrationsverbotsbekanntgabe



, co przetłumaczymy w następujący sposób:

Ogłoszenie zakazu demonstracji masowych przeciwników przedsiębiorstw recyklingowych do wzbogacania uranu.







Dołącz do ludzi uczących się słówek efektywniej