Tematem tego artykuły są niemieckie Przymiotniki - das Adjektiv. Przymiotnik określa właściwości, cechy rzeczy i osób. Odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje oraz może być stopniowany. Przymiotnik może występować w zdaniu w podwójnej formie:
- Nieodmiennej, jako orzecznik(po czasowniku „sein”).
Oto kilka przykładów zastosowań:
Meine Katze ist schwarz. (Mój kot jest czarny.)
Der Mantel ist neu. (Płaszcz jest nowy.) |
- Odmiennej, jako przydawka określająca rzeczownik, wówczas jest odmienny,
Oto kilka przykładów zastosowań:
Die schöne Katze. (Ten ładny kot.)
Der blaue Himmel. (Niebieskie niebo.) |
Przydawka może występować z:
- rodzajnikiem określonym
- nieokreślonym przeczeniem ,,kein” (żaden)
- zaimkiem dzierżawczym lub bez rodzajnika.
Tabelka przedstawia odmianę przymiotnika po rodzajniku określonym:
|
Maskulinum (rodzaj męski)
|
Femininum (rodzaj żeński)
|
Neutrum (rodzaj nijaki)
|
Plural (liczba mnoga)
|
Nominativ (mianownik)
|
der -e
|
die -e
|
das -e
|
die -en
|
Genitiv (dopełniacz)
|
des -en
|
der -en
|
des -en
|
der -en
|
Dativ (celownik)
|
dem -en
|
der -en
|
dem -en
|
den -en
|
Akkusativ (biernik)
|
den -en
|
die -e
|
das -e
|
die -en
|
Oto kilka przykładów zastosowań:
Der alte Mann. (Ten stary mężczyzna.)
Die schöne Frau. (Ta ładna kobieta.) |
Według powyższego schematu odmieniają się przymiotniki po rodzajniku określonym oraz:
- Po nastepujących zaimkach: dieser (ten), jener (tamten), jeder (każdy), derselbe (ten sam), derjenige (ten), mancher (niektóry), solcher (taki), welcher (który)
- W liczbie mnogiej po: beide (obydwoje), alle (wszyscy), sämtliche (wszyscy)
Przyglądnijmy się teraz odmianie przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym i porównajmy ją z odmianą po zaprezentowanej wcześniej odmianie po rodzajnikach określonych. Tabelka przedstawia odmianę przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym:
|
Maskulinum (rodzaj męski)
|
Femininum (rodzaj żeński)
|
Neutrum (rodzaj nijaki)
|
Plural (liczba mnoga)
|
Nominativ (mianownik)
|
ein -er
|
eine -e
|
ein -es
|
-e
|
Genitiv (dopełniacz)
|
eines -en
|
einer -en
|
eines -en
|
-er
|
Dativ (celownik)
|
einem -en
|
einer -en
|
einem -en
|
-en
|
Akkusativ (biernik)
|
einen -en
|
eine -e
|
ein -es
|
-e
|
Oto kilka przykładów zastosowań:
Ein stummer Fisch. (Niema ryba)
Eine dicke Katze. (Gruby kot) |
Uwaga! Rodzajnik nieokreslony nie informuje nas o dokładym rodzajniku rzeczownika, forma ,,ein” jest jednakowa dla rodzaju męskiego jak i nijakiego. Dlatego przymiotniki przybierają końcówki przypominające rodzajnik określony der (ten), die (ta), das (to):
Oto kilka przykładów zastosowań:
(der) Hund (pies) -Ein stummer Hund. (Niemy kot.)
(die) Frau (kobieta)- Eine dicke Frau. (Gruba kobieta.) |
Końcówki te powtórzą się tam, gdzie mianownik równa się biernikowi, a więc w rodzaju żeńskim i nijakim. W pozostałych przypadkach, gdzie rodzajnik nieokreślony odmienia się, dodajemy końcówkę –en. W liczbie mnogiej ze względu na brak rodzajnika nieokreślonego przydawka przybiera końcówki takie, jak rodzajnik określony.
Odmiana przymiotnika bez rodzajnika, otrzymują we wszystkich przypadkach końcówki rodzajnika określonego, z wyjątkiem dopełniacza liczby pojedynczej rodzaju męskiego i nijakiego, w którym przymiotniki przybierają końcówkę –en. Przymiotników bez rodzajnika lub zaimka używane są bardzo rzadko.
Tabelka przedstawia odmianę przymiotnika bez rodzajnika
l. pojedyncza |
l. mnoga
|
|
rodzaj męski
|
rodzaj żeński
|
rodzaj nijaki
|
|
Nominativ (mianownik)
|
guter (dobry) Mann (mężczyzna)
|
graue (szary) Katze (kot)
|
Rotes (czerwone) Licht (światło)
|
wilde (dzikie)Tiere (zwierzęta)
|
Genitiv (dopełniacz)
|
guten Mannes
|
grauer Katze
|
roten Lichtes
|
wilder Tiere
|
Dativ (celownik)
|
gutem Mann
|
grauer Katze
|
rotem Licht
|
wilden Tieren
|
Akkusativ (biernik)
|
guten Mann
|
graue Katze
|
rotes Licht
|
wilde Tiere
|